Alles is bruikbaar...en dat is hier eigenlijk nog een understatement.

In de hallen bij de Bab Layadi, één van de 24 poorten in muur van de medina is een enorme overslagplaats...de Souk El Khemis.

Volgens mijntaxichauffeur zijn er maar 11 stadspoorten maar al snel blijkt dat hij ze kennelijk niet allemaal kent want hij zet me af bij Bab Debagh waar ik bij het uitstappen een bosje munt krijg aangeboden. For the smell Madam! Als ik het grote bord aan de muur zie valt het kwartje...

ik blijk bij de “tanneries” te zijn waar het leer wordt bewerkt en dat stinkt, weet ik.

Ik leg de taxichauffeur daarom voorzichtig uit dat hij me nog iets verder moet brengen want hij denkt echt dat hij me op de juiste plek heeft gebracht terwijl we nog vier poorten verder naar het noorden van de stad moeten.

De “tanneries” staan weliswaar ook mijn lijstje voor vandaag maar op de terugweg.

In de straten en steegjes van de Souk El Khemis tref ik een enorm assortiment aan waren aan en de recycling/kringloop van Marrakech.

Je kan hier een complete inboedel aanschaffen als je wil, nieuw of tweedehands of een onderdeel van wat dan ook maar. Koopjes, rommel, curiosa, recycling en oud roest...afvalscheiding a la Marocaine! De mannenwereld overheerst hier samen met de geur van de houtzagerij en benzinedampen.

Er wordt gesleuteld, geloogd, gesjouwd en geïmproviseerd en het is moeilijk te bepalen waar de grens tussen bruikbaar en voorgoed onbruikbaar ligt, tenminste in mijn referentiekader(hhh)

De armoede maakt dat hier eigenlijk helemaal niets wordt weggegooid totdat het helemaal is vergaan. Sinds de crisis in Nederland heeft de tweedehandsmarkt ook daar een enorme vogelvlucht genomen en onder het motto “milieubewust” lijkt het schaamtegevoel hiermee gepasseerd voor velen.

De economische sector hier blijkt een ongrijpbaar geheel.

Officieel moeten bedrijfseigenaren hun zaak registreren en belasting over hun omzet betalen maar er werken hier hele volksstammen in de informele sector die zowel aan de fiscus als aan de statistieken van de vitale economische sector is onttrokken.

Buiten de stadspoort Bab El Khemis is de vlooienmarkt, op donderdag, zaterdag en zondag is hier het meest te beleven. Ik ben hiervoor dus een dag te vroeg.

De Souk El Khemis is alleen op vrijdag dicht.

Overal in Marrakech kom je armoede tegen maar in dit deel van de stad is het een stuk zichtbaarder. Het hoort helaas bij het land. Arme moeders in nood met zieke en lijdende kinderen.

Toeristen kijken soms argwanend naar de bedelaars op straat maar geef gerust als je de behoefte voelt....er zijn er veel die het heel hard nodig hebben.

Er schijnt in Marrakech nog steeds een “markt voor baby’s” te bestaan.

Mahi Binbine, de eerder genoemde schrijver heeft hier een boeiende roman over geschreven “Le Seigneur vous les rendra”

Waarbij “roman” een wellicht iets andere voorstelling heeft, lijkt me. Ik hoop dat ik er een vertaling van kan vinden.

Ik probeer mijn weg weer terug te vinden richting het centrum van de Medina door één van de volgende stadspoorten. Steeds opnieuw weer vragen naar “La Place” en de stand van de zon zijn hierbij de beste hulpmiddelen. Een aantal poorten zijn wegens werkzaamheden niet toegankelijk dus ik zal een flink stuk langs de stadsmuur moeten lopen om bij de eerstvolgende ingang tot de medina te komen en dan eerst mijn weg richting de tanneries vinden.

Eenmaal binnen kom ik op een lokale markt terecht met de geur van vis, kruiden en vers brood. Het dagelijkse leven is er in volle gang en ook hier is geen toerist te bekennen!

De markt voorbij loopt er iemand met me mee op weg naar de wijk waar het leer wordt bewerkt ook al bedank ik voor zijn diensten.

Maar zijn “no money no honey” belofte maakt dat hij mij zonder schuldgevoel toch graag de weg wijst. De geur verraadt al snel dat we heel dicht in de buurt zitten.

Ik krijg eerst het Arabische deel te zien waar het kleine werk wordt verricht volgens mijn gids en daarna naar het Berber deel.

De dompelbaden liggen er kleurloos bij, het kleuren gebeurt alleen in de zomermaanden vanwege de temperatuur.

De huiden worden momenteel alleen in de naturel uitvoering bewerkt.

Eerder heb ik dit bijzondere proces ook in Fez kunnen aanschouwen dus hou ik het hier alleen even bij een kijkje nemen.

Een bezoekje aan het leerhuis mag natuurlijk niet ontbreken waar alle eindproducten voor de verkoop staan te pronken maar de prijzen liggen behoorlijk hoog dus mijn zoektocht naar een tas gaat ook hier niets opleveren.

Na het verlaten van het “Quartier des Tanneurs” waar je geen cafés en restaurants vindt kom ik bij toeval bij het “Orientalist Museum” ik neem afscheid van mijn gids en duik deze prachtige Riad in voor een verkoelend drankje op het dakterras om daarna de schilderijen van diverse kunstenaars, waaronder Salvador Dali, Kees van Dongen e.a. te bewonderen met Marokko als thema in hun kunstwerken ...wat een rust en koelte ineens, heerlijk!

En dan...als ik op de terugweg ben naar mijn appartement, na een stop voor een nos-nos(half koffie/half melk) en een panini met friet op het Place Djeema El Ftna, komt het toch nog tot een deal in één van de shops aan de Rue Riad Zitoun El Kedim en vind ik ik een mooie leren tas met een inzet van berbertapijt voor een even zo mooie prijs...nieuw en heel bruikbaar!

Via het gezellige Place des Ferblantiers loop ik via de steegjes binnendoor terug naar het El Badipaleis. Mijn voeten geven aan dat er vandaag meer dan genoeg is gelopen...