jewelsoffmorocco.reismee.nl

De lente komt…

Voor ik het weet gaat alweer de laatste week in.Verlaat ik het huis van de advocaat omdat het appartement niet langer beschikbaar is maar is er gelukkig een alternatief in een heel ander deel van Marrakech.
Abwab Gueliz wat klinkt alsof het in de wijk Gueliz ligt maar toch een flink stuk uit het centrum blijkt te liggen en eigenlijk alleen met een taxi of eigen auto te bereiken is.
Het viel niet mee om het appartementen complex te vinden omdat er meerdere gebouwen met dezelfde naam zijn met allemaal verschillende blocknummers.
Maar met een meewerkende taxichauffeur en een opwaardering van mijn telefoon- en internettegoed lukt het na enig rondrijden, bellen en zoeken het appartement toch te vinden.En daarna nog op zoek naar de schoonmaakster met de sleutels.

Omdat het ver uit het centrum ligt mis ik de fiets en de busverbinding hier wel ondanks het relaxte park met sport-en spelvoorzieningen, koffierestaurants en winkeltjes voor de deur.

Voor ik weer terug naar Nederland vlieg ga ik nog een keer bij de riad langs om te kijken hoe de situatie er daar voor staat na het instorten van de voorgevel.

Ik tref daar Mohammed die net weer terug is van zijn familie in de Dadesvallei i.vm. het overlijden van zijn grootvader dus fijn om ook hem even te zien, daar hij de vorige keer ziek op bed lag.De twee voorste kamers zijn nu helemaal weg en ze zijn net begonnen met het optrekken van een nieuwe voorgevel.
Voordeel is nu de kamers helemaal opnieuw moeten worden gemaakt er een iets praktischere indeling kan worden bedacht die ook de oorspronkelijke kantoor/slaap/bagage/wasruimte gaat ontzien en dat is geen overbodige luxe.
Ik ben wel benieuwd wanneer alles weer klaar is en er weer gasten kunnen verblijven.

Ik spreek daarna met Rachid in Gueliz af voor kip/patat & bier in een lokaal eetcafé waar alleen mannen zitten, zo te zien.Ik wordt dan ook wat vreemd aangekeken door de ober.Eigenlijk moeten de vrouwen buiten zitten zegt Rachid, hhh!
Maar daar trekken we ons dit keer niets van aan en ik geef de ober een “big smile” als we de kip, met iets te veel vlieguren volgens mij, hebben opgepeuzeld.
Ik haal daarna nog een fles wijn bij de Carrefour om thuis op te kunnen drinken zonder de ogen van de mannen in het restaurant.

Ook maak ik nog een afspraak met Mirjam want ik ben natuurlijk wel benieuwd hoe het appartement na een flinke opknapbeurt en een nieuwe badkamer eruit ziet, ook al heb ik er dit keer geen gebruik van kunnen maken.Dus pak ik een taxi naar de filmacademie en zit ik even later gezellig aan de thee met koekjes samen met haar dochter en twee vriendinnen uit Nederland.
Ze is er nu zelf even voor een week.

Tja, en dan moet er nog één keer worden verhuisd, want ook het appartement in Abwab Guilez is niet langer beschikbaar en dus weer met de taxi op zoek naar het volgende adres. Dit keer nog verder uit de stad in Targa, een welgestelde en nieuwe wijk aan de westkant van Marrakech. Het appartement is prachtig maar de wijk bestaat alleen maar uit grote villa’s, internationale scholen, klinieken, residenties en appartementencomplexen en is nog lang niet af zo te zien.
Bijzondere sfeer en leuk voor een nachtje om ook dit deel van Marrakech een keer te zien maar ook hier heb je eigenlijk wel een auto nodig.

Gelukkig is de lente hier nu echt begonnen, alles komt weer volop in bloei. De betonnen muren worden gelukkig her en der opgefleurd door prachtige bougainvilles in diverse kleuren en de palmbomen geven het nodige groen.

Het is deze keer een hele rondreis door Marrakech geworden met vijf keer verhuizen maar de volgende keer hoop ik me toch echt wat meer te kunnen gaan settelen ergens op een vastere plek, inshallah!
Nu eerst op naar het voorjaar in Nederland…

En dan op de laatste avond komt ze binnen, hoogzwanger en hongerig.We kijken elkaar aan en ik denk o jee, niet weer hè!
Ik kan haar nu niet opvangen zoals eerder het geval was in de medina met de moeder van “bad boy”. Na wat kip van onze broodjes te hebben opgegeten nestelt zezich gemoedelijk op een stoel en dat kan maar één ding betekenen volgens mij, ze voelt zich thuis…net als ik hier!

Tour de Marrakech…


Naast een gezellige verjaardag en een romantische Valentijnsdag kom ik natuurlijk ook voor meer serieuze zaken naar Marokko.

In de afgelopen weken daarom alvast ook een oriëntatie gedaan met betrekking tot werk in de toekomst.Wat me vooralsnog een opdracht voor een rondleiding in Marrakech van een groep gasten heeft opgeleverd en een sollicitatiegesprek bij de Nederlandse Ambassade in Rabat.
Het is slechts een begin en nieuwe hoop op een toekomst in Marokko maar waar ik erg naar uitkijk om hier op wat voor manier dan ook vorm aan te kunnen geven.
En zo de combinatie met Nederland te kunnen blijven behouden. Al zal ik op het gebied van wonen nu wel andere keuzes moeten maken.


En die eerste rondleiding als gids/reisleidster heb ik inmiddels achter de rug en dat was een hele leuke ervaring.

Het gezelschap bestond uit drie gezinnen, allemaal afkomstig uit Amsterdam. Met welliswaar ook een Duits tintje gezien de achtergrond van één van de families. Dus kon ik ook de Duitse taal nog even oefenen met een vader, moeder, twee kinderen en een oma.Ik vang ze op bij Pikala na hun fietstour door de stad, waar ook Rachid net terugkomt met een Franse groep.Tenminste twee van drie gezinnen want het Duits/Nederlandse gezin gaf de voorkeur aan het zwembad om na een late vlucht even te acclimatiseren en staat al te wachten als ik aankom.
Ik informeer naar de fietsgroep en krijg te horen dat ze verlaat zijn ivm een later vertrek. Dus probeer ik het restaurant waar we een reservering hebben voor de lunch te bellen om deze afspraak ook enigszins te verzetten.Maar na ruim een kwartier met een muziekje in de wacht te hebben gestaan haak ik maar af.
Gelukkig komen ze even later toch aanfietsen en kan ik ze nog op tijd meenemen naar de mooie binnentuin van Le Jardin voor een heerlijke lunch.

Heeft u een reservering vraagt de dame bij binnenkomst? Jazeker, zeg ik!
Als het goed is op naam va Dades Reizen maar na lang zoeken kan ze niks vinden.Inmiddels hebben we al een plekje toegewezen gekregen op het hoogste dakterras en een drankje besteld.
Als we het eten bestellen vraagt ze nog een keer of we gereserveerd hebben waarop ik Astrid toch maar even bel om e.e.a. te checken.Blijkt dat zij gisteren ook een tijd aan de lijn heeft gehangen zonder resultaat. Gezien het erg druk is wordt het even spannend of we wel kunnen blijven zitten.Maar gelukkig zijn de gasten al druk aan het bestellen dus komt het allemaal goed.
Wel weer een mooi voorbeeld dat de dingen hier vaak toch anders lopen dan gepland en de nodige flexibiliteit, vertrouwen en geduld hier een schone zaak zijn.

Na de lunch staat er een bezoekje aan de Ben Youssef Madrasa oftewel de Koranschool gepland en is het mijn taak om ze door de nauwe straatjes van de Medina hier naar toe te brengen en ze het één en ander te vertellen over een bijzonder stukje geschiedenis naast een mooi voorbeeld van de Islamitische en Moorse architectuur.
Dus koop ik bij de balie 14 kaartjes en bedank de gids van het complex voor het aanbod om ons rond te leiden.

Daarna vervolgen we onze weg door naar Rab El Kedima het zgn. kruidenpleintje met een “lesje” onderhandelen in de souks als de kids een kameeltje willen kopen en paps een zonnebril.Een spel waar je met de nodige spelregels een leuke gebeurtenis van kan maken.Op het voormalige slavenpleintje pleintje strijken we even neer op het terras van Terasse des Epices voor thee/nos-nos of en koffie speciaal met verschillende kruiden en kan iedereen even lekker rondneuzen tussen de ambachtelijke koopwaar, kruidenwinkeltjes en dieren.

Daarna door naar het grote plein waar inmiddels de eetstalletjes worden opgebouwd en de straatartiesten aan hun avondprogramma beginnen.
Twee families begint nu hun late avondvlucht wel op te breken dus laat ik de chauffeur voor hen iets eerder komen en breng ze dan naar de afgesproken plek waar de bus al klaarstaat.Met de andere familie maak ik nog een rondje langs de slangen, plantenmarkt en artiesten en kopen we een lekker ijsje/verse jus bij één van de vele fruitktraampjes.
Wat verse dadels en nootjes mee en ze willen alvast een mooie sjaal voor hun woestijntocht kopen dus gaan we wederom de onderhandeling in na een uitgebreide pas en wikkel instructie. Daarna eten bij één van de vele stalletjes (nummer 97) op het plein.
En dan is het tijd om ook voor hun de chauffeur te bellen en stappen ze even later moe maar blij in de bus terug naar het hotel.Een hotel iets buiten het centrum omdat onze eigen riad nog geen gasten kan ontvangen.

Zelf ben ik ook moe maar voldaan en blij dat de pijnstillers voor mijn knie me door deze dag heen hebben geholpen.Waarmee ik me wel realiseer dat dit mijn hoogste prioriteit op gezondheidsgebied nu is, wil ik ook dit werk blijvend kunnen doen. In dat op zicht zou een baan bij de Ambassade wellicht een betere uitkomst bieden maar dat heeft weer andere voorwaarden zoals een werk- en verblijfsvergunning, en mogelijk ook het beheersen van de Franse of Arabische taal.

Het blijft allemaal nog spannend.

Valentine’s…


De liefde vieren in Marrakech:
de stad van duizend-en-één-nacht biedt eigenlijk een magische en mooie setting om de liefde te vieren.

Zomaar een idee:
Om de dag in stijl te beginnen met bv. een wandeling in één van de tuinen van de stad zoals de exotische Jardins de Majorelle of de geheimzinnige Jardin Secret.
Groene oases voor rust en intieme momenten met daarna een heerlijke lichte lunch op een sfeervol dakterras of terrastuin.
In de middag een tocht met paard en koets door de stad met aansluitend een bezoekje aan een één van de historische paleizen of luxe hotels voor een royal of muntthee moment, as love is mint to be?

De zonsondergang op het Jemaa-El Fna plein mag je zeker niet missen want na de schemering verandert deze plek in een magische wereld en wordt door straatartiesten op allerlei plekken het verhaal van de liefde vertelt.
's Avonds dineren bij kaarslicht in een mooi restaurant en je culinair laten betoveren door de kruiden in Marokkaanse specialiteiten en met zoete lekkernijen.Om de magie van de avond te verlengen natuurlijk een speciaal Valentijns arrangement in een luxe riad voor een romantische nacht.

Jaah of Neen, Valentijnsdag in Marrakech is niet zomaar een dag…ook hier een dag met veel bloemen, chocolade en mooi opgemaakte taarten.Ik kan zo een mooi arrangement samenstellen, merk ik wel, hhh!

Mijn eigen Valentijnsdag verliep weliswaar iets anders (maar zeker niet minder waardevol) daar Rachid overdag gewoon aan het werk was.
Maar dat hebben we ‘s avonds gezellig ingehaald met een flesje wijn, een etentje in ons favoriete tapasrestaurant La Taberna in Gueliz en een drankje aan de bar bij La Table Espagnol waar we veel mooie herinneringen aan bewaren.
Tot slot nog de film “The Sheltering Sky” een prachtige maar ook sombere verfilming van het boek van Paul Bowles over een echtpaar op reis door Noord-Afrika die zowel een waarschuwing is voor de gevaren die schuilen in het romantische idee van reizen als ook een enorme verleiding om het avontuur tegemoet te gaan.Met schitterende beelden van Marokko en Algerije en een verrassend erotisch tintje voor een Amerikaanse film.Ik had hem al een keer eerder gezien keek hem graag nog een keer op misschien wel de juiste plaats, het juiste tijdstip en met de juiste persoon.

Een vraag die altijd is blijven hangen na het kijken van deze film is: ben ik meer een tourist of toch meer een reiziger?En op welke plek voel(de) ik me het meeste thuis?

De volgende dag maak ik toch ook een afspraak met Driss voor een kop koffie om elkaar na ruim een jaar weer even te zien en bij te praten. We spreken af bij Café de France in de Medina.
Ook in zijn familie is het nodige gebeurd.
Sinds de aardbeving is het familiehuis in Imlil zwaar beschadigd laten de foto’s zien en steunt de overheid met slechts een eenmalige tegemoetkoming van €14.000 voor een herbouw, met een restrictie dat er maar tot 70 m2 nieuw gebouwd mag worden en dat is voor Marokkaanse familiehuizen heel klein. Gelukkig heeft hij zelf met de hulp van zijn zus uit Frankrijk weer een woning in Marrakech kunnen kopen waar zijn moeder nu ook onderdak heeft.
En zijn er natuurlijk foto’s van zijn dochter die ik graag wil zien.

Echte liefde slijt niet weet ik en dus houden we contact ook al heeft het leven soms andere plannen/bestemmingen voor je in petto …maar ook dat mag met Valentijn best wel een klein beetje gevierd.




Het gelijktijdige van het ongelijktijdige


Het is een vraag die ik best vaak krijg: Wat maakt Marrakech zo bijzonder (voor jou)?
En al is de Rode, voormalige oase, stad niet direct mijn favoriete stad in Marokko…ze heeft iets magisch!

Wat magisch is, is soms moeilijk te (be)vatten en te omschrijven maar de manier waarop het je zintuigen op scherp stelt is er in ieder geval een zinnenprikkelende ervaring die het heel bijzonder maakt.
De felle kleuren, sensuele geuren, geluiden, bewegingen en smaken komen ongefilterd binnen en je voelt alles in je lichaam op scherp stellen.Voor sommige een overweldigende ervaring merk ik, voor anderen een openbaring. Vooral het spektakel ‘s avonds op het Djemaa El Fna plein is daar een goed voorbeeld van.

Maar wat de stad misschien wel het meest bijzonder maakt is dat het op cultureel gebied niet alleen een smeltkroes is van culturen en historisch erfgoed maar de gelijktijdigheid van het niet gelijktijdige.
Er hier allerlei elementen uit verschillende tijdperken zich op hetzelfde moment manifesteren.De waterdragers, slangenbezweerders, hennadames, verhalenvertellers uit een ver verleden, de ezeltjes die door de stad hun vracht afleveren niet onder doen voor de luxe auto’s, grote tv schermen en chique restaurants.Tel daar nog het Noord-Afrikaanse tropische klimaat en een laissez faire vibe bij op dan vat ik de magie van Marrakech enigszins samen.

De Koutoubia, waarvan de top van de minaret momenteel in de steigers staat is het grote boegbeeld van de stad en staat aan het begin van het grote plein.Aan het eind van het plein/begin van de souks Semmarine prijkt nu een grote Marokkaanse vlag op de Kharbouchmoskee die het zonder minaret moet doen na de aardbeving.

De prayers die vijf keer per dag door de stad galmen verbergen geenszins de heersende religie van het land. De islam, de staatsgodsdienst, die sinds de komst van de Arabieren in de 7e eeuw grondwettelijk is vastgelegd bevat 98,7% van de bevolking.
De twee andere religies die worden erkend zijn het Christendom(1,1%) en het Jodendom(0,2%).Mij geeft de oproep tot het gebed door de muezzin zowel een mystiek als een gevoel van saamhorigheid maar dat geldt niet voor iedereen.

Marrakech, ik ben er vaak en soms ook lang en de stad blijft me boeien en al leer ik het steeds beter kennen, ik ontdek ook telkens weer iets nieuws.
Zoals vandaag wanneer ik van plan ben om een bezoekje aan Musée Boucharouite te brengen.Ook wel het vrouwenmuseum genoemd. In een oude riad worden hier de kleden van de Berbervrouwen uit het Atlas gebergte tentoongesteld dus vast een bezoekje waard.Het ligt aan de noordkant van de Medina en even zoeken voor je het kunt vinden.Bijna in de buurt tref ik een leuk nieuw eettentje dus strijk ik even op het sfeervolle dakterras neer van Café-restaurant Bigua van de twee gelijknamige broers voor een verse jus en vervolg daarna mijn weg naar het museum.


Na enig zoeken kom ik uit bij een open terrein waar bouwvakkers druk aan het werk zijn.Hier is ws. het één en ander ingestort lijkt het en zijn ze alles nog aan het opruimen.Het museum zelf is dicht en binnen zijn ze nog druk aan het renoveren.
Ik groet de bouwvakkers even die net aan hun lunch zitten en verlaat dan weer via de brokstukken de gang. Ook hier is nog het nodige werk te verzetten voordat de mooie kleden weer aan de wanden kunnen hangen. Hopelijk ergens in maart volgens de opzichter.




Hiep, hiep, hoera…

Vandaag is het feest!
Tenminste ga ik vieren dat ik er weer een jaartje bij op mag tellen en de 60 nu wel heel dichtbij komt.

Als verrassing blijkt er een fiets beschikbaar in het appartement en daar is mijn knie heel blij mee en ik ook. Ik kan nu even snel naar de Marjane(een Marokkaanse mega supermarkt) in de buurt om twee lekkere gebakjes te halen. Helaas geen wijn/bier in het assortiment maar die heb ik gisteren al bij de Carrefour in Gueliz meegenomen.
Een beetje slimme meid is hier zeg maar op haar verjaardag vooorbereid, hhh.
En waar ik zomaar een bekende en aantrekkelijke GTST acteur spot Dorian Bindels alias Daan.

Dus wordt het een relaxed dagje met een terrasje en gaan we s’ avonds gezellig samen uit eten.Ik op de fiets en Rachid een stevige wandeling. Uit eten gaan is hier niet alleen erg lekker en gemakkelijk maar ook nog goed betaalbaar.
Voor € 15 met zijn tweeën inclusief een drankje tot laat op een terrasje.
Als je in februari jarig bent is dat geen gebruikelijke kost dus extra genieten.
S avonds een “bioscoopje” met de film “Atlantic”, die het verhaal vertelt van een Marokkaanse jongen die zijn droom achterna gaat en met een surfplank Europa probeert te bereiken.Met weliswaar een dramatisch einde een bijzonder verhaal waar in het geval van een successtory vast geen film van was uitgebracht.Rachid heeft de jongen gekend wat het allemaal nog aangrijpender maakt en dus zeker het kijken waard.

De volgende dag is het weer een normale (werk)dag.Rachid is steeds vaker weer fietstours aan het begeleiden voor Pikala dus maakt soms lange dagen en voor mij liggen er veel uurtjes achter de computer in het verschiet met zo nu en dan een break naar het centrum.Vanaf de Marjane gaat er een buslijn (12) naar het grote plein, die vaak wel bomvol met lokale inwoners zit maar voor € 0,40 cent je in zo’n 20 minuten bij de Koutoubia Moskee afzet.Timetables hebben ze hier danwel niet bij de bushaltes en soms is het ook even zoeken naar de bushalte op zich maar ze rijden vrij regelmatig dus met het nodige geduld kom je er wel.

En dan is er nog een nieuwe vondst bijgekomen: INDRIVE, de Marokkaanse UBER zal ik maar zeggen.Zaouhir, de advocaat tipt me op deze vervoerswijze en garandeert me dat dit in ieder geval voordeliger is dan de petit taxi’s in de stad.Wel even een Marokkaanse naam in je account vermelden, zegt ie met en knipoog dus vanaf nu heet ik Malika, wat koningin betekent en daarmee een beetje in de buurt van tweede naam Regina komt.De reguliere taxichauffeurs zijn natuurlijk niet blij met dit illegale systeem en het komt weleens tot confrontaties maar het werkt op zich goed.Ze brengen je van deur tot deur en je weet van tevoren precies wat je moet betalen. Geen discussies, geen gehandel meer.Dus vraag ik de eerstvolgende keer een rit aan naar de Medina en krijg ik al snel een aantal aanbiedingen.Snel klikken en accepteren want anders verdwijnen ze zo weer van het scherm.Even later staat Mourad voor de deur en stap ik in bij hem in zijn donkergrijze Renault Clio. Mourad? check ik nog even, ja Mourad zegt ie. Bonjour zeg ik dan en stel me even netjes voor….Petra.Waarop hij over Malika begint, oeps o ja, eh….Malika is mijn Marokkaanse naam zeg ik dan snel en hij kijkt me triomfantelijk aan.

Na wat boodschapjes in de souks strijkik even op het terras neer bij Zeitoun voor een kop koffie oftewel nos-nos en tref ik twee dames uit Breda.Koffieleuten in het Nederlands en natuurlijk wat tips & trucks uitdelen voor hun weekje Marrakech en dan pak ik even later de bus weer terug naar huis.Tja, nu moet ik hier alleen nog geld mee zien te verdienen, hhh

De terugkomst…

Zondag 21 januari jl. was het dan eindelijk zover…na uitgebreid kerstvieren, oliebollen bakken en een leuke nieuwjaarsrally met de kids, nieuwjaarsborrels, bijeenkomsten, verjaardagen maar ook een afscheidsdienst was er nog een pittige week werken op de vakantiebeurs in Utrecht.

Maar eenmaal in de trein naar Amsterdam komt er dan toch langzaam een gevoel van berusting. Met een stel vrouwen die naar de modebeurs gaan, een moeder met twee kleine kinderen die mijn koffer in het gangpad bewaken en het trieste weer buiten verloopt de treinreis ondanks eerdere berichten van vertragingen gelukkig toch voorspoedig. Ook op Schiphol verloopt alles vlot en met een kleine vertraging in het vertrek kom ik toch redelijk op tijd aan in Marrakech. Snel nog een kaartje voor de taxi kopen voordat het avondtarief ingaat en dan op naar de stad.

Helaas zijn de reparatiewerkzaamheden aan het appartement waar ik naar toe zou nog niet klaar dus heb ik iets anders moeten regelen als verblijf. Maar dat is gelukkig gelukt op een mooie plek in de nieuwe wijk Gueliz. Rachid komt met de bus vanuit Agadir ook naar Marrakech maar staat met pech langs de weg dus heb ik alle tijd om me even rustig te installeren voordat we afspreken. De ochtenden eerst genieten van het zonnetje op het balkon terwijl beneden het straatleven alweer in volle gang is en de karren met aardbeien, frambozen, sinaasappels en bananen me aan mijn neus voorbij rijden. GoodmorningMadam, roept de parkeerwacht die beneden staat, Ca va?
Qui merci, ca va alhamdullaha?

Tja, en dan is het na een paar dagen van bijkomen tijd om plannen te maken.
Op zoek naar werk en natuurlijk zo snel mogelijk een bezoekje aan de riad brengen dus stuur ik Bouchra een appje of ze in de riad is en pak ik even later de bus naar de Medina.Als ik weer voor het eerst door de Medina loop na de aardbeving valt het me op dat alles er eigenlijk redelijk als vanouds uitziet.Met een paar plekken waar je wat schade ziet en ook plekken die heel mooi zijn opgeknapt.Ze hebben de tijd goed benut zo te zien en gezorgd dat alles weer zo goed als mogelijk kan door draaien.

Bij de riad ziet het er echter minder goed uit. Er staan bouwzakken voor de deur en de voorgevel staat gestut met houten planken en balken.Ook de hal staat vol met bouwmaterialen en in een bijna lege patio tref ik Bouchra en Aziz en een bouwvakker aan.Na een omhelzing met de eerste twee stel ik me voor aan de bouwvakker die doofstom blijkt zijn en me verlegen begroet.Maar na een kopje thee met zijn allen is het ijs snel gebroken.Ook Mohamed, de man van Astrid is er dus kunnen we even bijpraten..
De andere Mohammed ligt helaas ziek in bed en slaapt.

Na de thee maak ik een rondje door de riad en realiseer me dat die voorlopig nog niet klaar is om weer gasten te ontvangen. De kamers Rosa en Fleur die aan de voorgevel grenzen staan nog vol in de bouwsteigers en overal ligt en hangt bouwstof.Eenmaal boven op het dakterras wordt ik wel verrast door Saffran, deze kamer heeft een prachtige metamorfose gehad.

Als Bouchra is omgekleed…ik zie dat ze een nieuw werktenue heeft, één van mijn laatste projecten tijdens mijn werk in de riad…gaan we gezellig samen de stad in en drinken we een kop koffie bij Kechmarra op het dakterras.Ook haar huis en van haar familie is beschadigd dus woont ze tijdelijk in bij haar zus. De zus waar ik vorig jaar op het geboortefeest ben geweest en ik kan me enigszins voorstellen hoe dat daar dan nu zal zijn met nog meer mensen in huis, pfff.
Ze vraagt of ik het leuk vind om met haar mee naar huis te gaan maar het is al laat en ik weet dat het nogal ver buiten de stad is dus besluit ik terug te gaan naar Gueliz en nemen we afscheid bij de bushalte.
Maar met de belofte om elkaar gauw weer te zien.

De volgende dag komt er echter via Astrid een foto van de riad bij me binnen. Op de foto is de voorgevel van de riad helemaal ingestort.Eerst denk ik nog dat het een oude foto is, tot het besef komt dat dat helemaal niet kan en blijkt dat diezelfde avond van mijn bezoek alsnog de hele voorgevel is ingezakt.Tja, en dat is niet alleen een tegenslag maar verandert ook de zaak want dan is er geen sprake meer van een restauratie maar van herbouw waar andere vergunningen voor nodig zijn en dat duurt even, pff wat een toestand!

Na ruim een week hoop ik dat het appartement dan toch eindelijk wel klaar is, maar nee helaas, de bouwvakkers hebben vertraging en zijn deels ziek dus mijn hoop om daar nog naar toe te kunnen verhuizen verdwijnt langzaam maar zeker. Dus weer op zoek naar een andere plek om de financiën nog wat te drukken.
Buiten het centrum is het huren voordeliger dus kom ik weer uit in de buurt van de Marjane in de weg naar Casablanca.
Bij een jonge advocaat die boven zijn kantoor een aantal appartementen verhuurd.

Anders dan in Nederland kun je hier nog wel vrij eenvoudig iets vinden.Zelfs na een aardbeving is er gelukkig nog voldoende te huur, in de particuliere sector weliswaar en dus niet betaalbaar met een gemiddeld lokaal salaris.

Maar voorlopig heb ik weer even een dak boven mijn hoofd maarlijkt het er ook op dat ik ook hier weer opnieuw moet beginnen met het opbouwen van een toekomst…


Tijd voor bezinning…tijd voor Marokko❤️

Wat in Nederland de zondag is, is in Marokko de vrijdag.Een heilige dag die in het teken staat van bezinning.De moskee wordt dan het meest bezocht en de mensen zijn dan veelal mooi en in het wit gekleed…

Sinds mijn laatste bezoek aan Rabat in juli 2023 ben ik eindelijk weer terug in mijn geliefde tweede thuisland.
Er is veel gebeurd sinds die tijd en helaas is de aanvraag voor het visum voor Rachid om voor een paar maanden naar Nederland te komen niet gelukt.Er loopt nog een bezwaarprocedure maar het is me wel duidelijk geworden dat het veel voeten in de aarde nodig heeft om een Marokkaan al is het maar voor een vakantie naar Nederland te krijgen.

En dan de plotselinge aardbeving vorig jaar in de avond van 08 september.Ik heb Rachid aan de lijn tijdens de aardschokken en middels een video zie ik iedereen in paniek de straat op rennen.Het epicentrum ligt in Ighil, zo’n 72 km ten zuidwesten van Marrakesh, op een diepte van 18,5 km.
De beving had een kracht van 6,8 op de schaal van Richter en Marokkoverkeert in een directe staat van nood en heeft alle mankracht en middelen nodig om delen van het land op te ruimen en te herstellen.

Hierdoor zie ik mezelf niet teruggaan nu om mijn toekomst daar verder op te pakken.
Bovendien is mijn contract bij de riad in Marrakech in mei 2023 gestopt en is er voorlopig geen zicht meer op werk.

Gelukkig hebben we eerst in Turkije een prima alternatief kunnen vinden niet alleen om elkaar weer te zien en van alles een beetje bij te komen maar ook om te kijken of Turkije als populaire toeristenbestemming misschien een alternatief voor de toekomst zou kunnen zijn nu alles in Marokko min of meer stil staat op dat gebied.
Daarnaast speelden er in Nederland voor mij ook nog een aantal financiële onzekerheden met een aankomende rechtszaak in december waar het nodige voor voorbereid moest worden.Echt een ontspannen vakantie werd het daardoor dus niet maar we hebben wel een hele fijne tijd samen gehad en een hoop geleerd over de Turkse cultuur, het landschap en de mensen.

Is er een toekomst in Turkije voor mij, voor ons? Wat mij betreft niet…
Het land is op zich prachtig maar het toerisme heeft daar inmiddels zoveel van in beslag genomen dat voor mij de charme en authenticiteit grotendeels zijn verdwenen.
Het heeft mijn hart niet weten te veroveren, de derde keer dat ik er was na eerdere bezoeken met mijn familie in 1994 en 2013.
Bovendien voelde Rachid zich er niet bepaald welkom vanwege zijn Arabische achtergrond.
Racisme bleek ook daar een issue en dus was de keus voor Marokko snel gemaakt al zou het wel het nodige geduld vergen.
Want ook Turkije is de naweeën van de aardbeving op 06 februari 2023 in het zuiden aan de grens met Syrië nog niet weer helemaal te boven.

Gelukkig komt het toerisme weer op gang zowel in Turkije als nu in Marokko ondanks dat er in de zwaarst getroffen gebieden nog veel werk te verzetten is en veel mensen tijdelijk ergens anders zijn ondergebracht.
Maar eerst terug naar Nederland voor de gezellige kersttijd, de kinderen, familie en alles en iedereen die me daar lief is.
Maar ook gespannen en zorgelijk gezien er opnieuw een grote financiële onzekerheid boven mijn hoofd hangt en een ernstige artrose in mijn knie.

De uitspraak van de rechter hakt er begin januari flink in, mijn kaarten werden opnieuw geschud en ik trok aan het kortste eind.
De verhalen inmijn reisblogs en op social media tegen me gebruikt.
Gelukkig heb ik dat laatste kunnen weerleggen maar de toon die het heeft gezet en deschrik is nog lang blijven hangen.
Evenals de schrik bij Rachid die door de minste trillingen in een ruimte alle zintuigen weer op scherp heeft en de angst weer voelt opkomen.

Dus was het tijd voor bezinning…tijd voor reflectie, rust, warmte & liefde…tijd voor Marokko. Want in moeilijke tijden wil je en hoor je bijelkaar te zijn…hoe dan ook!

Even heb ik overwogen om te stoppen met het schrijven en mijn verhalen te delen maar diezelfde verhalen zijn ook een brug naar mijn toekomst waar ik nog harder aan zal moeten werken.En ondanks alle teleurstellingen geloof ik nog steeds dat openheid en eerlijkheid het langste duren, daarom pak ik de spreekwoordelijke pen nu weer op na een paar weken van bezinning en stilte.

Ik hoop dat jullie weer met me meereizen c.q. meeleven in het mooie Marokko en zien wat de toekomst mij hier brengt??







Rabat...kort maar krachtig

Als de trein het station van Rabat Ville binnenrolt is het einde van de reis bijna inzicht.

Een aantal Italianen staan voor de deur van de trein te wachten totdat ik ze erop attendeer dat als we eruit willen we zelf de deur zullen moeten openen…en van schrik drukken ze bijna op de noodstop, hhh maar staan we nog net op tijd buiten voor de trein weer verder rijdt. Ik pak de tramlijn 1 richting Irfane die me naar Agdal, het nieuwe gedeelte van de stad brengt. Vanaf het station Avenue de France is het nog een klein stukje lopen naar het appartement al moet ik nog even zoeken naar het bekende zijstraatje.

Ook hier voelt het zo langzamerhand als thuiskomen daar ik al een aantal keren eerder in de wijk en het appartement verbleef. Wat nieuw is is dat me nu een warm welkom wacht en iemand de deur voor me opendoet…en dan kunnen we eindelijk gaan genieten van een relaxte week samen met weliswaar ook het nodige papierwerk.


Rabat is de hoofdstad van Marokko en een heerlijke stad om te ontdekken.
Met een Atlantische kustlijn van zo’n 60 km, rotsachtige baaien en fijne zandstranden is het in de zomermaanden een veel betere plek om te vertoeven dan Marrakech. Samen met de tweelingstad Salé, die aan de overkant van de riviermonding van de Bouregreg ligt, heeft het uniek historisch erfgoed weten te behouden en staat de stad sinds 2012 op de Unesco werelderfgoedlijst.

Maar het is vandaag de dag ook een moderne stad waarvan de ruim 570.000 inwoners wat terughoudender zijn dan de “Marrakechi”. Meer met de neus in de lucht lopen, zoals Rachid het noemt. Naast het administratieven hoofdkwartier van de overheid ontwikkelt zich steeds meer als zakencentrum door de komst van buitenlandse bedrijven en of-shore zones. Het is de combinatie van het goed bewaarde culturele erfgoed en de moderne ontwikkelingen die de stad aantrekkelijk maken. Niet te vergeten de ligging aan de kust en de mooie, schone en rustige omgeving. Geen opdringerige verkopers of brommerverkeer in de soeks en naast een prima metro verbinding door de stad (een kaartje kost zo’n € 0,50) en blauwe taxi’s die keurig volgens de meter naar je volgende bestemming brengen.


We beginnen met een etentje op mijn favoriete (piraten)schip “Le Dhow” en wagen ons daar aan de zwaardvis die we aan een hangende spies geserveerd krijgen. Er is live muziek op het voordek en de temperatuur is hier ’s avonds heerlijk naast het mooie uitzicht over de riviermonding. Daarna duiken we nog even onderdeks waar in een nachtclub setting de DJ’s de dienst uitmaken tot diep in de nacht. Een stijlvolle entourage waar je met een witte broek ineens vol in de blauwe spotlights staat, hhh.

De volgende dag merk ik pas hoe warm het overdag is en vooral hoe vochtig… duidelijk een zeeklimaat hier en daarmee ook anders dan Marrakech. Veel eerder dan in de loop van de middag de deur uitgaan lijkt weinig aangenaam en gelukkig is er een airco in het appartement om letterlijk bij te chillen.

Eind van de middag wordt het aangenamer en pakken we een taxi naar de surfclub en het restaurant La Table d’Amiral voor een verlate lunch ofwel vervroegd diner en is het heerlijk zitten met het uitzicht op het drukke strand en de rotsen aan de kust. Wederom vis -tagliatelle fruits de mer & calamaris- op het menu want die wordt hier dagelijks vers aangevoerd vanuit de haven. Marokko heeft vakantie…en dat is ook hier te merken.

Via de kasbah Oudayas en de Andalusische tuin kun je een mooie wandeling naar de corniche maken en vandaar weer een taxi pakken of één van de terrassen van de restaurants aan de kade.


Na een dagje thuiswerken en de papieren voorbereiden is er ook een bezoekje aan de dierentuin van Rabat.

Die ligt iets buiten de stad vlakbij het nieuwe busstation en het voetbalstadion maar is goed met een kleine taxi te bereiken. De Atlasleeuw staat - op een sokkel- aan de poort van het park en binnen kun je een echte mooie witte atlas leeuw zien…die met deze hitte wel in een diepe slaap in de schaduw ligt.

Verderop is er nog een atlas leeuwin met twee grotere welpen, toch wel een beetje de trots van het park.

Maar er is meer te zien zoals witte neushoorns, olifanten, giraffen en tijgers naast krokodillen, flamingo’s, wilde katten en apen. Het park is mooi en kindvriendelijk aangelegd en de entree is met € 7 ook goed betaalbaar evenals de drankjes & snacks in het park.

Op de terugweg komen we langs het voetbalstadion waar al een toestroom van mensen is. Het jeugdteam van Marokko speelt die avond tegen Mali in een halve finale om zich te plaatsen voor de Olympics wat na een spannende wedstrijd, verlenging en penalty’s uiteindelijk lukt.


Tja, en dan voor je weet gaat de laatste dag alweer in en moeten de laatste papieren gekopieerd en verzameld. De trein terug naar Marrakech geboekt en komt het onvermijdelijke afscheid langzaam maar zeker dichterbij. We nemen de volgende ochtend afscheid op het treinstation van Rabat en gaan ieder weer onze eigen weg. Ik terug naar Nederland om daar nog de laatste dingen voor het visum te regelen. Rachid terug naar Agadir om de hete zomermaanden aan de kust uit te zitten in de hoop dat we elkaar de volgende keer weerzien op Schiphol (inshallah).

Ik pak de trein naar Marrakech en zit samen met een bijzondere kletskous in de coupé, een dwergpapegaai oftewel een lovebird…zou het een voorteken zijn op de vlucht die komen gaat of toch iets anders?

Met een Europees paspoort voel ik me ieder geval wel zo vrij als een vogel en een bevoorrecht mens.

Iets wat niet voor iedereen vanzelfsprekend is…

Een kort bezoek was het dit keer maar zeker niet minder krachtig!

Het is tijd om te boarden......